Rola skóry w organizmie
Skóra człowieka zbudowana jest z naskórka, skóry właściwej oraz tkanki podskórnej. Stanowi ona barierę chroniącą cały organizm przed wpływem niekorzystnych czynników zewnętrznych. Pełni również funkcję termoregulatora – dzięki niej organizm może prawidłowo funkcjonować w różnych warunkach otoczenia. Współpracuje także z układem odpornościowym i pomaga oczyszczać organizm z toksyn, ponieważ samodzielnie oddycha, wchłania i wydala różne substancje.
Czym są ceramidy?
Zewnętrzną część naskórka (tzw. warstwę rogową) stanowi powłoka wodno-lipidowa, pełniąca funkcję bariery ochronnej. Jej głównym i najważniejszym składnikiem są substancje tłuszczowe o nazwie ceramidy. Powstają one w naskórku w procesie syntezy i magazynują się w jego warstwie rogowej, jako główny składnik tłuszczowy. W tej postaci biorą udział w formowaniu struktury tkankowej (stanowią naturalne spoiwo, wypełniające przestrzenie międzykomórkowe) oraz grają rolę bariery ochronnej. Niestety, w procesie starzenia się organizmu, ich ilość w skórze ulega zmniejszeniu (a po ukończeniu ok. 40 roku życia organizm zupełnie zaprzestaje ich produkcji), co wpływa niekorzystnie nie tylko na wygląd skóry, ale również jej funkcjonowanie. Okazuje się, że ilość ceramidów zmniejsza się nie tylko wraz z wiekiem, ale także pod wpływem zmian hormonalnych, stresu i działania różnych czynników zewnętrznych (zanieczyszczenia środowiska, wiatru, mrozu, promieniowania UV, dymu papierosowego, detergentów, a nawet zwykłego mydła). Niedobór ceramidów powoduje przede wszystkim utratę wody, przez co skóra staje się napięta, sucha, cienka i mniej elastyczna, sprzyjając pojawianiu się zmarszczek.
Właściwości ceramidów
Ceramidy stanowią mieszaninę ponad 100 związków (w tym ok. 15 różnych kwasów tłuszczowych). W warstwie lipidowej skóry człowieka wykryto 7 rodzajów ceramidów, które oznaczono symbolami: 1, 2, 3, 4, 5, 6-I, 6-II. Każdy z nich ma inne właściwości (np. 1 tworzy ścisłą strukturę, co wzmacnia „cementowanie” naskórka i sprawia, że chroni go przed utratą wody), dzięki czemu mogą odgrywać tak ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu skóry. Ceramidy między innymi:
- chronią skórę przed utratą wody,
- wspomagają wchłanianie wody,
- regulują przenikanie przezskórne, zarówno wody, jak i innych substancji (w tym składników aktywnych kosmetyków),
- wspierają prawidłową odbudowę osłabionego naskórka,
- regulują „sygnalizację” komórkową (wpływają na poziom reprodukcji i planowaną śmierć komórek).
Działanie ceramidów
Dzięki swoim cennym właściwościom ceramidy pełnią ważne funkcje w organizmie:
- utrzymują prawidłowy poziom nawilżenia skóry,
- tworzą barierę ochronną przed szkodliwym wpływem środowiska zewnętrznego,
- utrzymują odpowiedni poziom elastyczności warstwy rogowej naskórka,
- przeciwdziałają nadmiernemu rogowaceniu komórek naskórka,
- spowalniają proces starzenia się skóry.
Zastosowanie ceramidów w kosmetyce
Dzięki rozwojowi biotechnologii udało się uzyskać trzy ceramidy: 1 (EOP), 3 (NP) oraz 6-II (AP). Są one prawie identyczne z tymi, które występują w ludzkiej skórze. Pozyskuje się je z ekstraktów roślinnych (tzw. fitoceramidy) oraz syntetycznie. Odpowiadają one za ochronę przed utratą wody, ochronę przed czynnikami zewnętrznymi oraz regenerację komórek, co znalazło szerokie zastosowanie w kosmetologii. Dzięki preparatom wzbogaconym o ceramidy można poprawić stan skóry i przywrócić jej kluczowe funkcje.
Okazało się również, że ceramidy wpływają pozytywnie na strukturę i wygląd włosów oraz paznokci. Podsumowując, stosowanie kosmetyków, zawierających ceramidy wpływa korzystnie na:
- zwiększenie elastyczności skóry, jej odżywienie, nawilżenie i wygładzenie,
- regenerację i wzmacnianie bariery ochronnej skóry,
- łagodzenie podrażnień i stanów zapalnych skóry,
- spowalnianie procesu starzenia się skóry,
- wygładzanie i zmniejszanie zmarszczek,
- odżywianie i regenerację zniszczonych włosów,
- regenerację płytki paznokciowej.
Kosmetyki zawierające ceramidy
Kosmetyki, które zawierają ceramidy, polecane są w szczególności do pielęgnacji skóry suchej, dojrzałej, atopowej i trądzikowej. Chociaż działają one powierzchniowo, doskonale wchłaniają się przez skórę, osiągając zamierzony skutek. Wśród kosmetyków, zawierających ceramidy, znajdują się:
- kremy, mleczka i balsamy do ciała,
- kremy i maseczki do twarzy,
- emulsje, np. Cerave, mydła, toniki i żele do mycia twarzy oraz ciała,
- kremy pod oczy,
- szampony, odżywki i maseczki do włosów,
- kremy do rąk, stóp i paznokci.
Niedobór ceramidów warto uzupełniać, stosując dobrej jakości preparaty pielęgnacyjne.
Zobacz też inną publikację: „Płynny kolagen – czy warto stosować?”.